Pompy do ścieków

Pom­py zata­pial­ne do ście­ków to nie­zwy­kle waż­ne urzą­dze­nia, któ­re słu­żą do trans­por­tu ście­ków w róż­nych zastosowaniach.

Zosta­ły one zapro­jek­to­wa­ne tak, aby sku­tecz­nie trans­por­to­wać ście­ki, zanie­czysz­cze­nia i inne odpa­dy trans­por­to­wa­ne wraz z zanie­czysz­czo­ną wodą.

Jed­nym z klu­czo­wych ele­men­tów każ­dej pom­py zata­pial­nej jest wir­nik, któ­ry ma bez­po­śred­ni wpływ na spo­sób pra­cy, para­me­try i moż­li­we zastosowania.

Poni­żej znaj­dą Pań­stwo opis kil­ku naj­czę­ściej sto­so­wa­nych typów wir­ni­ka w kon­struk­cjach pomp ście­ko­wych. Każ­dy z tych wir­ni­ków ma swo­je uni­kal­ne zale­ty i zasto­so­wa­nia, dla­te­go waż­ne jest, aby dokład­nie zro­zu­mieć wyma­ga­nia kon­kret­ne­go zasto­so­wa­nia przed wybo­rem odpo­wied­nie­go typu wirnika.

1. Wir­nik jed­no­ka­na­ło­wy (non-clog): Wir­ni­ki jed­no­ka­na­ło­we są zapro­jek­to­wa­ne w taki spo­sób, aby mini­ma­li­zo­wać ryzy­ko zablo­ko­wa­nia. Są one czę­sto sto­so­wa­ne w pom­pach do ście­ków, gdyż pozwa­la­ją na prze­pływ dużych czą­stek sta­łych oraz gwa­ran­tu­ją wyso­ką spraw­ność. Cha­rak­te­ry­zu­ją się one dużym kana­łem prze­pły­wo­wym, któ­ry umoż­li­wia prze­pływ nawet dużych czą­stek bez ryzy­ka zablo­ko­wa­nia. Sto­so­wa­ne są na obiek­tach oczysz­czal­ni ście­ków jako pom­py pro­ce­so­we w poszcze­gól­nych komo­rach. Zwy­kle w tym miej­scu pro­ce­su ście­ki są już wstęp­nie prze­fil­tro­wa­ne (kra­ty na wlo­cie do oczysz­czal­ni), więc pom­py takie nie będą się zaty­kać, a ich wyso­ka spraw­ność zmniej­sza koszt ener­gii zuży­wa­nej, mając na uwa­dze dużą ilość robo­czo­go­dzin pra­cy pomp.
2. Wir­nik kana­ło­wy (z sze­ro­kim kana­łem): Ten typ wir­ni­ka jest rza­dziej sto­so­wa­ny w ście­kach komu­nal­nych, nato­miast czę­ściej pom­pach do ście­ków prze­my­sło­wych – sto­su­je się go tam, gdzie nie wystę­pu­ją dużej wiel­ko­ści zanie­czysz­cze­nia np. szma­ty. Jest to pro­sty wir­nik, któ­ry w odpo­wied­niej kon­fi­gu­ra­cji pozwa­la na dłu­go­trwa­łą pra­cę w warun­kach zwięk­szo­ne­go zapiasz­cze­nia i wystę­po­wa­nia czą­stek ścier­nych w spo­rej ilo­ści. Jed­no­cze­śnie zapew­nia wyso­ką spraw­ność i umoż­li­wia gene­ro­wa­nie wyso­kich ciśnień na insta­la­cji tłocznej.
3. Wir­nik pół­otwar­ty (semi-open): Wir­ni­ki pół­otwar­te cha­rak­te­ry­zu­ją się kon­struk­cją, któ­ra pozwa­la na prze­pływ ście­ków o ogra­ni­czo­nej wiel­ko­ści. Ten typ wir­ni­ka może nie być tak spraw­ny jak wir­nik zamknię­ty (pod kątem zuży­cia ener­gii), ale jest on bar­dziej odpor­ny na zablo­ko­wa­nie i może prze­pom­po­wy­wać ście­ki zawie­ra­ją­ce więk­sze cząst­ki sta­łe. Zwy­kle jed­nak prze­lot tej kon­struk­cji jest ogra­ni­czo­ny i w związ­ku z powyż­szym takie typu wir­ni­ki są rzad­ko sto­so­wa­ne w pom­pach do ście­ków komu­nal­nych. Ta kon­struk­cja wystę­pu­je znacz­nie czę­ściej w zasto­so­wa­niu jako pom­py do ście­ków prze­my­sło­wych (oczy­wi­ście, w zależ­no­ści od przemysłu).
4. Wir­nik otwar­ty typu VORTEX: Wir­ni­ki te są zapro­jek­to­wa­ne tak, aby two­rzyć wir, któ­ry powo­du­je prze­pływ kręt­ny ście­ków bez cał­ko­wi­te­go kon­tak­tu z wir­ni­kiem (w prak­ty­ce kon­takt z wir­ni­kiem ma tyl­ko 10–15% cie­czy). Cechu­je je duży swo­bod­ny prze­lot kon­struk­cji. Dzię­ki temu są mniej podat­ne na zablo­ko­wa­nie, co jest waż­ne przy pom­po­wa­niu ście­ków zawie­ra­ją­cych duże i dłu­gie cząst­ki sta­łe. Sto­so­wa­ny jest do suro­wych ścieków.
5. Wir­nik śru­bo­wo-odśrod­ko­wy: jest to typ wir­ni­ka, któ­ry jest szcze­gól­nie efek­tyw­ny w prze­pom­po­wy­wa­niu cie­czy o zwięk­szo­nej lep­ko­ści i dużą ilo­ścią zanie­czysz­czeń sta­łych oraz zawie­si­ny. Jest ide­al­ny do zasto­so­wań, gdzie wystę­pu­je spo­ro dłu­gich, zawi­ja­ją­cych się ścieków.
6. Wir­nik tną­cy (chop­per): Pom­py tego typu wypo­sa­żo­ne są w wir­nik jed­no­ka­na­ło­wy z dodat­ko­wą kra­wę­dzią tną­cą. Mecha­nizm tną­cy roz­ci­na tyl­ko część ście­ków, w szcze­gól­no­ści tych, któ­re powo­du­ją blo­ko­wa­nie nor­mal­nych pomp. Ten typ wir­ni­ka jest szcze­gól­nie przy­dat­ny w miej­scach, gdzie ście­ki zawie­ra­ją dużą ilość sta­łych odpa­dów, któ­re mogą zablo­ko­wać pom­py o tra­dy­cyj­nym wir­ni­ku. Nada­je się do czysz­cze­nia komór z zale­ga­ją­cym osa­dem oraz spraw­dza się lepiej niże inne kon­struk­cji w warun­kach spo­rej ilo­ści chu­s­te­czek nawil­ża­nych dla dzie­ci, wystę­pu­ją­cych w ściekach.
7. Wir­nik roz­drab­nia­ją­cy: Wir­nik tego typu roz­drab­nia ście­ki na drob­ne ele­men­ty, dzię­ki cze­mu moż­li­wy jest ich dal­szy trans­fer ruro­cią­giem o ogra­ni­czo­nej śred­ni­cy np. 32,40mm. Mimo funk­cji roz­drab­nia­cza, nie jest pole­ca­ny przez pro­fe­sjo­na­li­stów. Dobra pom­pa z roz­drab­nia­czem kosz­tu­je spo­ro wię­cej niż inne kon­struk­cje i jeże­li nie trze­ba ście­ków roz­drab­niać na drob­ne ele­men­ty, lepiej jest użyć innych kon­struk­cji, któ­re będą mniej zawod­ne pod­czas eks­plo­ata­cji. Typo­wym i powszech­nym błę­dem jest sto­so­wa­nie wir­ni­ków roz­drab­nia­ją­cych do cie­czy zawie­ra­ją­cych piasek.

Mon­taż pomp ście­ko­wych moż­na prze­pro­wa­dzić na róż­ne spo­so­by, w zależ­no­ści od wyma­gań i spe­cy­fi­ka­cji miej­sca instalacji:

1. Mon­taż w suchej komo­rze: Pom­pa jest insta­lo­wa­na w spe­cjal­nej, suchej komo­rze, co umoż­li­wia łatwy dostęp do niej na wypa­dek kon­ser­wa­cji czy napraw. Komo­ra ta jest zazwy­czaj oddzie­lo­na od miej­sca gro­ma­dze­nia ście­ków. W przy­pad­ku moż­li­wo­ści zala­nia komo­ry ście­ko­wej sto­su­je się pomy blo­ko­we w wyko­na­niu z sil­ni­kiem IP68 i płasz­czem chło­dzą­cym lub innym spo­so­bem chło­dze­nia sil­ni­ka o kla­sie szczel­no­ści IP68. W przy­pad­ku pro­jek­to­wa­nia tego typu spo­so­bu mon­ta­żu korzyst­nie jest prze­wi­dzieć napływ gra­wi­ta­cyj­ny ście­ków do komo­ry pompy.
2. Mon­taż zata­pial­ny: W tym przy­pad­ku, pom­pa jest cał­ko­wi­cie zanu­rzo­na w ście­kach. Ta meto­da jest czę­sto sto­so­wa­na tam, gdzie wyma­ga­na jest kom­pak­to­wa insta­la­cja i gdzie nie jest łatwo dostęp­ne miej­sce do insta­la­cji na powierzch­ni lub suchej komo­ry. Wyma­ga to jed­nak dodat­ko­wej ochro­ny pom­py przed koro­zją i uszko­dze­nia­mi oraz sil­ni­ków blo­ko­wych kla­sy IP68. W przy­pad­ku pomp zata­pial­nych sto­su­je się uszczel­nie­nia mecha­nicz­ne wału. Więk­szość pomp ście­ko­wych do ście­ków komu­nal­nych mon­to­wa­na jest w taki wła­śnie sposób.
3. Pom­py samo­za­sy­sa­ją­ce prze­zna­czo­ne do posa­do­wie­nia na powierzch­ni, zasy­sa­ją ściek z komo­ry poło­żo­nej poni­żej. Zale­tą tej kon­struk­cji jest wygo­da obsłu­gi i sto­sun­ko­wa łatwość czysz­cze­nia, a tak­że moż­li­wość zasto­so­wa­nia typo­wych nor­mo­wym sil­ni­ków elektrycznych.