POMPY DOZUJĄCE
Pompy dozujące to urządzenia o niedużej wydajności umożliwiające przetłaczanie lub dozowanie w precyzyjnej ilości różnorakich cieczy. Dozowanie cieczy polega na precyzyjnej kontroli prędkości, oraz czasu jej przepływu. W zależności od zastosowania stosuje się pompy z regulowaną wydajnością lub sterowane impulsami elektromagnetycznymi dla automatycznych systemów dozowania. Pompy dozujące połączone w układ wielogłowicowy umożliwiają jednoczesne dozowanie kilku różnych mediów za pomocą jednego napędu. Mechanizm pracy pomp dozujących: w momencie wykonywania ruchu zwrotnego elementu wypierającego, następuje zassanie określonej ilości cieczy, a w momencie wyporu, zassana ciecz zostaje wprowadzona do przewodu dozującego. Wydajność pompy zmienia się w zależności od nastawy długości skoku i ilości dawek na jednostkę czasu. W ten sposób, również przy zmieniającym się przeciwciśnieniu, osiąga się stałą dokładność dozowania. Wiele pomp dozujących to pompy typu wyporowego.
Spośród tego rodzaju pomp możemy wyróżnić głównie:
- Pompy tłokowe: organem roboczym jest nurnik, ruch posuwisto-zwrotny nurnika powoduje zwiększanie lub zmniejszanie się przestrzeni roboczej. Cofanie — wytwarza podciśnienie które unosi dolny zawór i powoduje zassanie cieczy do przestrzeni roboczej, ruch do przodu zamyka dolny zawór i otwiera górny. Ściśnięta ciecz zostaje przepompowana na wyższy poziom. (nurnikowe, w przypadku braku cząstek stałych, akceptowalne niewielkie przecieki)
- Pompy membranowe: wykorzystują ruch posuwistozwrotny membrany, która poprzez odpowiedni układ zaworów zasysa ciecz do komory pompy, a następnie ją przetłacza dalej do procesu. Charakteryzują się brakiem przecieków, akceptowana jest obecność osadów, zawiesin, cząstek stałych
- Pompy perystaltyczne: Inspiracją do zbudowania tego rodzaju pompy był prawdopodobnie przewód pokarmowy. Analizowano, jak to jest, że zjedzony pokarm się przemieszcza i to całkiem skutecznie, a przecież w jelitach nie ma żadnego tłoka ani membrany i zaworów. To tak zwany robaczkowy ruch jelit sprawia, że trawiony pokarm powoli przesuwa się do swojego nieuchronnego końca. W pompie przewodowej dzieje się trochę podobnie, tylko ciecz przepychana jest przez elastyczny przewód za pomocą toczących się po nim rolek. Pompa perystaltyczna, czyli przewodowa, charakteryzuje się pełną szczelnością. Przepompowywana ciecz nie styka się z żadnymi, oprócz elastycznego przewodu, elementami pompy.
Pompy perystaltyczne (jelitkowe) sprawdzają się doskonale w aplikacjach tłoczenia cieczy lepkich, agresywnych i ściernych. Charakteryzują się brakiem zaworów i dodatkowego osprzętu oraz niewielkimi wymogami w zakresie konserwacji.
- Pompy zębate: Pompa zębata składa się z dwóch jednakowych kół zębatych możliwie jak najciaśniej osadzonych w korpusie. Obracające się koła zębate zagarniają ciecz z komory ssawnej do przestrzeni międzyzębnych transportując ją do komory tłocznej. Jedno z kół jest napędzane przez zewnętrzne źródło. Pompy zębate są pompami o stałej wydajności. Cechują się prostą konstrukcją i dużą niezawodnością. Charakterystyka wydajności jest pulsacyjna. Pulsację jednak można zmniejszyć stosując koła zębate z zębami śrubowymi. Sprawność pomp zębatych zależy od temperatury cieczy, ponieważ wraz ze wzrostem temperatury zmniejsza się lepkość cieczy.
Zastosowania pomp dozujących
- Uzdatnianie ścieków
- Uzdatnianie wody pitnej
- Dozowanie chemikaliów
- Przemysł papierniczy
- Przemysł spożywczy i przetwórstwa mleka
- Przemysł kosmetyczny
- Technika basenowa
- Inżynieria chemiczna