POMPY ZĘBATE

W pom­pach zęba­tych narzę­dziem robo­czym jest rotor w kształ­cie koła zęba­te­go, a dokład­niej od dwóch do mak­sy­mal­nie pię­ciu takich współ­pra­cu­ją­cych ze sobą kół zęba­tych, któ­re zagar­nia­ją w prze­strzeń mię­dzy zęby ciecz tło­czo­ną i obra­ca­jąc się oraz śli­zga­jąc jed­no­cze­śnie we wnę­trzu pom­py ( po cylin­drze, któ­rym jest wewnętrz­na stro­na kadłu­ba) prze­su­wa­ją ją w kie­run­ku tłocznym.

Wyróż­nia­my pom­py o zazę­bie­niu zewnętrz­nym i wewnętrz­nym. Pom­py tego rodza­ju mogą posia­dać zęby pro­ste, uko­śne i daszkowe.

Pom­py zęba­te dzie­li­my rów­nież ze wzglę­du na wyso­kość ciśnie­nia, jakie potra­fią osiągnąć:

- pom­py zęba­te nisko­ci­śnie­nio­we – uzy­sku­ją do 1,6 MPa

- pom­py z. śred­nio­ci­śnie­nio­we- uzy­sku­ją­ce ciśnie­nia w gra­ni­cach 1, 6 – 6,3 MPa

- pom­py z. wyso­ko­ci­śnie­nio­we uzy­sku­ją­ce ciśnie­nia powy­żej 6,3 MPa.

Pom­py zęba­te o zazę­bie­niu zewnętrz­nym – takie pom­py o zębach pro­stych, to naj­prost­sze i naj­bar­dziej powszech­ne pom­py tego rodza­ju. Jed­no koło jest napę­dza­ją­ce a dru­gie napę­dza­ne i obra­ca­jąc się nie­ja­ko od sie­bie, zagar­nia­ją w prze­strzeń mię­dzy­zęb­ną ciecz, któ­ra następ­nie zosta­je odcię­ta przez zewnętrz­ną stro­nę kadłu­ba i prze­su­wa­na w kie­run­ku tłocz­nym. Tam prze­strzeń otwie­ra się, a zęby zacho­dząc jeden w dru­gi (teo­ria zazę­bie­nia) powo­du­ją pre­sję (ciśnie­nie) na ciecz, któ­ra odpły­wa do prze­wo­du tłocznego.

W pom­pach z. o uzę­bie­niu wewnętrz­nym koło napę­dza­ją­ce o uzę­bie­niu zewnętrz­nym, napę­dza koło o uzę­bie­niu wewnętrz­nym poło­żo­ne mimo­śro­do­wo. Ta róż­ni­ca w osiach powo­du­je powsta­nie prze­strze­ni, któ­ra roz­cię­ta za pomo­cą prze­gro­dy w kształ­cie księ­ży­ca powo­du­je powsta­nie prze­strze­ni ssaw­nej i tłocz­nej. Kolo napę­do­we roz­wie­ra­jąc prze­strzeń mię­dzy­zęb­ną powo­du­je zasy­sa­nie, a z dru­giej stro­ny scho­dze­nie się zębów powo­du­je ciśnie­nie, któ­re prze­tła­cza ciecz.

Umiej­sco­wie­nie jed­ne­go koła w dru­gim powo­du­je zmniej­sze­nie wymia­rów pom­py w sto­sun­ku do pomp o uzę­bie­niu zewnętrz­nym, a spo­sób dzia­ła­nia dodat­ko­wo powo­du­je mniej prze­strze­ni zaskle­pio­nej. Jed­nak ich budo­wa jest bar­dziej skom­pli­ko­wa­na i złożona.